در توپولوژی های شبکه نوری امروزی، اسپلیتر فیبر نوری به کاربران کمک می کند تا عملکرد مدارهای نوری را به حداکثر برسانند. اسپلیتر فیبر نوری، که به آن اسپلیتر نوری یا اسپلیتر پرتو نیز گفته می شود، یک دستگاه توزیع قدرت نوری یکپارچه موج است که می تواند یک پرتو نور را به دو یا چند پرتوی نور تقسیم کند و بالعکس. اسپلیتر نوری با اجازه دادن به یک رابط PON واحد در میان بسیاری از مشترکان، در شبکه های نوری منفعل مانند EPON ، GPON ، BPON ، FTTX ، FTTH و غیره نقش مهمی ایفا کرده است.
اسپلیتر فیبرنوری چگونه کار می کند؟
به طور کلی، هنگامی که سیگنال نور در فیبر سینگل مد منتقل می شود، انرژی نور نمی تواند به طور کامل در هسته فیبر متمرکز شود. مقدار کمی انرژی از طریق روکش فیبر پخش می شود. یعنی اگر دو فیبر به اندازه کافی به هم نزدیک باشند، نور انتقال دهنده در یک فیبر نوری می تواند وارد فیبر نوری دیگری شود. بنابراین، تکنیک تخصیص مجدد سیگنال نوری می تواند در فیبرهای متعدد حاصل شود، این همان اسپلیتر فیبر نوری است.
به طور کلی، اسپلیتر فیبرنوری از مهمترین تجهیزات پسیو مورد استفاده در شبکه های فیبر نوری است که توانایی تقسیم یا جداسازی یک پرتو نوری به چندین پرتو در یک نرخ مشخص را دارد. پیکربندی تقسیم 4*1 که در زیر ارائه شده است نشان می دهد که چگونه یک اسپلیتر نوری با ضریب تقسیم 4*1 توانایی تقسیم یک نور از یک ورودی فیبر به چهار نور و انتقال نورها از طریق چهار کابل نوری مجزا می‌باشد. به عنوان مثال، اگر کابل فیبر نوری ورودی دارای پهنای باند 1000 مگابیت در ثانیه باشد، هر کاربر در انتهای کابل های فیبر خروجی می تواند از شبکه با پهنای باند 250 مگابیت در ثانیه استفاده کند.
اسپلیتر نوری با تنظیمات تقسیم 64*2 کمی پیچیده تر از تنظیمات تقسیم 4*1 است. در اسپلیتر فیبرنوری دو ترمینال ورودی و شصت و چهار ترمینال خروجی با تنظیمات تقسیم 64*2 وجود دارد. وظیفه آن تقسیم دو پرتوی نور اتفاقی از دو کابل فیبر ورودی جداگانه به شصت و چهار پرتوی نور و انتقال آنها از طریق شصت و چهار کابل فیبر نوری خروجی است. با رشد سریع FTTx در سراسر جهان ، نیاز به تنظیمات تقسیم بزرگتر در شبکه ها برای خدمت به مشترکان انبوه افزایش یافته است.
انواع اسپلیتر فیبر نوری:
- اسپلیتر Mini Type
- اسپلیتر ABS Type
- اسپلیتر با کیس (رک مونت)
انواع اسپلیتر های فیبر نوری از نظر ساختار:
- دو مخروطی فیوژن شده Fused Biconical Taper) FBT)
- مدار سطحی سبک Planar Lightwave Circuit) PLC)
تکنولوژی قدیمی تولید اسپلیتر FBT در مقایسه با تکنولوژی جدیدتر PLC دارای افت بیشتر می باشد هر چند هر دوی آنها در شبکه های PON استفاده می شوند. اسپلیتر PLC با استفاده از تکنولوژی عبور موج نوری در سیلیس (سلیکا) ساخته شده اند و به طور معمول، اسپلیتر های FBT راه حل های مقرون به صرفه ای ارائه می دهند در حالی که اسپلیتر های PLC برای کاربردهای با چگالی بالا مناسب هستند.
اسپلیتر فیبرنوری به لحاظ توزیع یا تقسیم به انواع زیر تقسیم می شوند:
- اسپلیتر فیبر 1:2 (یک به دو)
- اسپلیتر فیبر 1:4 (یک به چهار)
- اسپلیتر فیبر 1:8 (یک به هشت)
- اسپلیتر فیبر 1:16 (یک به شانزده)
- اسپلیتر فیبر 1:32 (یک به سی و دو)
- اسپلیتر فیبر 1:64 (یک به شصت و چهار)
- اسپلیتر فیبر 1:128 (یک به صد و بیست و هشت)
- اسپلیتر فیبر 2:4
- اسپلیتر فیبر 2:8
- اسپلیتر فیبر 2:16
- اسپلیتر فیبر 2:32
- اسپلیتر فیبر 2:64
- اسپلیتر فیبر 2:128
- اسپلیتر فیبرنوری یک به N برای شبکه های نوری پسیو ستاره و اسپلیتر های دو به N برای شبکه های نوری پسیو حلقه استفاده می شوند.