دیتا سنتر و مراحل ساخت آن

دیتا سنتر چیست؟

قبل از این که مراحل ایجاد و راه اندازی دیتا سنتر را مورد بررسی قرار دهیم بهتر است یک آشنایی اولیه با دیتا سنتر و کاربرد آن داشته باشید. بسیاری از افراد به محض شنیدن نام دیتا سنتر (مرکز داده) به یاد اتاق های بزرگی می افتند که شامل دیواره هایی از اطلاعات است.

طراحی و راه اندازی دیتا سنتر همزمان با افزایش و فراگیر شدن اینترنت در جهان اتفاق افتاد و با استفاده از اتصالات بسیار قدرتمند اینترنت برای نگهداری اطلاعات با حجم بالا و تبادل آن ها استفاده می شود. بسیاری از سازمان ها با استفاده از مرکز داده سایت مربوط به برند و یا سازمان خود را به اشتراک با عموم مردم قرار می دهند و در قبال آن اجاره ی فضای گرفته شده هزینه هایی را پرداخت می نمایند.

امروزه هنگامی که صحبت از دیتا سنتر می شود سریعا تصور اتاق هایی با دیوارهای بزرگ اطلاعاتی را در ذهن ما روشن می کند که می توانند اطلاعات را با سرعت زیاد ذخیره و پردازش نمایند. اما دیدگاه کارشناسان IT با افراد دیگر کاملاً متفاوت است و Data Center برای آنان معنای دیگری دارد. با پیشرفت دنیای اطلاعات و فناوری و هم چنین نیاز کسب وکارهای مختلف برای ذخیره اطلاعات با امنیت بالا ضرورت داشتن دیتا سنترها درتمام مراکز و سازمان ها دیده می شود.

این مراکز با توجه به نوع و همچنین گسترش کار در اندازه و کاربردهای مختلفی ساخته می شوند. البته لازم به ذکر است فناوری اطلاعات هر روز با سرعت زیادی رو به پیشرفت است، این در حالی است که نمی توان با همین سرعت نسبت به به روزرسانی دیتاسنترها و زیرساخت های شبکه اقدام کرد به همین دلیل این مسأله به عنوان بخشی از نگرانی شرکت هایی است که کسب و کار آنان وابستگی زیادی بر اطلاعات ذخیره شده آنان داشته و سرعت پردازش اطلاعات برای آنان امری حیاتی به حساب می آید.

طبق آمارجهانی نود درصد اطلاعات و داده های که در سطح دنیا وجود دارند در دو سال اخیر ایجاد شده اند. که البته این درصد رشد سریع نیاز به ایجاد مراکز ذخیره سازی با سرعت و حجم بالا خواهد داشت که بتواند در هر شرایطی و هر مکانی اطلاعات را در دسترس قرار دهند.

نیاز به دیتا سنتر ها در کلیه نقاط جهان چه در حال توسعه و چه توسعه یافته به شدت احساس می شود. البته نمی توان هزینه زیاد راه اندازی یک دیتا سنتر مدرن و هوشمند را نادیده گرفت.

به بیان ساده و بسیار کلی دیتا سنتر (مرکز داده) به مکانی گفته می شود که می توان  از سرور ها در شرایط بسیار خاص و مساعد نگه داری و محافظت نمود. میزان هزینه ی اجاره ی یک data center به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد که مهم ترین آن ها عبارت اند از: میزان سرعت پردازش (CPU)، مقدار حافظه ی مورد استفاده  ظرفیت (RAM) ، اندازه ی هارد و ….

انواع دیتا سنترها کدامند؟

به‌طور کلی چهار دسته اصلی دیتاسنتر وجود دارد:

دیتاسنتر سازمانی 

این data center‌ ها توسط خود شرکت‌ها یا مشتری‌ها راه اندازی می‌شوند و متعلق به آنها هستند، همچنین توسط خود آنها نیز مدیریت می‌شوند. این نوع data center ها برای کاربران این شرکت‌ها بهینه سازی شده‌اند و بیشتر مواقع نیز در داخل شرکت‌های مالک میزبانی می‌شوند.

دیتاسنتر مدیریت شده  

این نوع data center‌ ها توسط شخص ثالث (یا شرکت ارائه دهنده خدمات دیتاسنتر) مدیریت می‌شوند. در واقع مشتریان  به جای خرید تجهیزات و زیرساخت‌ها، آنها را از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات دیتاسنتر اجاره می‌کنند.

دیتاسنتر کولوکیشن  

در دیتاسنتر‌های کولوکیشن (“colo”)، مشتری فضایی را در یک مرکز داده که متعلق به شرکت ارائه دهنده کولوکیشن است، اجاره می‌کند. دیتاسنتر کولوکیشن میزبانی و نگهداری زیرساخت‌ها مانند ساختمان، سیستم خنک کننده، پهنای باند، امنیت و همچنین ارائه امکاناتی از جمله تهیه سرورها، سخت افزار، تجهیزات، فضا، پهنای باند را بر عهده دارد. البته خود مشتری نیز می‌تواند مواردی از جمله تهیه سرورها، فضای ذخیره سازی و فایروال‌ها را مدیریت کند.

دیتاسنتر ابری

 

در این نوع data center ، داده‌ها و اپلیکیشن‌ها توسط یک ارائه دهنده خدمات ابری مانند سرویس‌های وب آمازون (AWS)، مایکروسافت (Azure)، یا IBM Cloud یا سایر ارائه دهنده‌های خدمات ابری عمومی میزبانی می‌شوند.

هزینه ایجاد یک دیتاسنتر به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل :

ـ بررسی تمام امکانات موجود

ـ بررسی میزان نیاز تجاری موجود

ـ میزان حجم مورد نیاز برای ذخیره سازی اطلاعات

مراحل ساخت دیتا سنتر:

قبل از هر اقدامی می بایست نگاه کلی به نیازها و امکانات موجود بیندازیم. نیازهای خود را تشخیص داده، توقعات خود را سنجیده و امکانات موجود را در نظر بگیریم. در پایان نیز نگاه خود را به آینده و نیز گسترش کار دوخته و پیش بینی نماییم و آخرین مرحله مدیریت درست آن است که باید به آن دقت کنیم.

 

مرحله ١ : انتخاب مکان مناسب برای ساخت دیتا سنتر

انتخاب یک مکان که برای ایجاد و طراحی دیتا سنتر (مراکز داده) مناسب باشد  از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. قبل از هر چیزی باید عواملی مانند زیر ساخت ها و … را در نظر بگیرید و  از جهت های مختلفی مانند محل قرا گیری کابل ها، اتصالات و … بررسی کرده و اتاق مجزای دیتا سنتر را مشخص نمایید.

از مهم ترین ویژگی های این اتاق دارا بودن امنتیت بالا و ابعاد مناسب میباشد. از موارد مورد نیاز اتاق دیتا سنتر دارا بودن سیستم تهویه ی مناسب برای جلوگیری از صدمه دیدن تجهیزات ( مانند ایجاد آتش سوزی بر اثر گرمای زیاد) و … می باشد.

 مرحله ٢ : بررسی و سفارش تجهیزات:

یکی از مهمترین مراحل ساخت زیرساخت شبکه خرید تجهیزات شبکه مناسب می باشد که شامل تجهیزاتی نظیر سرور، سوئیچ، روتر، مودم، کابل های شبکه و به طور کلی کلیه تجهیزات پسیو و اکتیو شبکه می باشد. برای سفارش این تجهیزات از قبل باید نیازهای شبکه مورد نیاز را بررسی کرده باشید و انواع پارامترهای مطلوب را چک کنید تا بتوانید تجهیزات مورد نیاز خود را به درستی سفارش دهید.

هزینه خرید این تجهیزات بسیار گران است به همین دلیل باید در انتخاب درست آنها بسیار دقت کرد. به همین دلیل است که اگر خود از دانش کافی جهت خرید اینگونه تجهیزات برخوردار نیستید حتما به کارشناسان این حوزه مراجعه کرده و مشورت بگیرید. آنها می توانند به شما در خرید بهترین تجهیزات با قیمت مناسب کمک نمایند.

درنظرداشته باشید که تجهیزات راه اندازی فقط شامل قطعات سخت افزاری نیستند، بلکه اتصالات و رابط های جدید و حتی نرم افزارهای مورد نیاز راه اندازی از شروط اصلی ایجاد یک دیتا سنتر می باشند. دراستفاده از این تجهیزات باید یاد آورشویم که می توان از چندین راه برای متصل کردن دستگاه ها استفاده کرد، طراح شبکه‌ شما این اختیار را دارد که بهترین راه را برای شما انتخاب کند.

تجهیزات قابل پیشرفت:

حال با پیشرفت قابلیت‌های تجهیزات جدید در دنیای فناوری، ساخت دیتاسنترها و تغییرات آنها هر 3 تا 5 سال با هزینه های زیادی انجام می‌پذیرد. با رشد دادها و تجهیزات، دستگاه های قدیمی‌تر جای خود را به دستگاه‌های پیشرفته تر می دهند که این عامل سبب نگرانی کارشناسان IT می شود. برای حل این مشکل تجهیزات ماژولار (قابل ارتقاء) در صدر استفاده از فناوری های ذخیره سازی قرار گرفته اند.

با گذشت زمان، تجهیزات ماژولار به جعبه های 40 فوتی به اندازه های کوچک و ماژول های کوچک و قابل حمل تبدیل شده اند که برای مدیران IT این امکان را فراهم می آورند که تجهیزات شبکه مورد نیاز خود را با بهترین قیمت خریداری نمایند.

علاوه براین تجهیزات با ترکیبی مانند VBLOCK ها درنسل های جدید این تجهیزات ظاهر شده اند که می توانند هم زمان دارای تجهیزات ترکیبی و آماده دیتاسنترها باشند. با این حال BLOCK ها می توانند اطلاعات را به طور وسیع درخود جای داده و با توجه به ماژولار بودن، انتخاب مناسبی برای کسب وکارهای متوسط جدید هستند.

درحال حاضر حتی برای یک شبکه کوچک استفاده کردن از تجهیزات غیرقابل نصب در رک غیرمعقول است. گر چه این کار تا حدودی هزینه راه اندازی را کم می کند ولی مشکلات خاص خود را در کسب وکار به وجود می آورد. اول اینکه نظم و طریقه استفاده از تجهیزات دراین حالت جالب نیست و دوم اینکه برای گسترش فضای کار و شبکه مشکلات متعددی را ایجاد می کند.

با این حال تجهیزات رک مونت (قابل نصب دررک) برای تمامی کسب وکارها پیشنهاد می شود حتی برای شبکه های کوچک، چون در تمامی مراحل کسب و کارمی تواند تاثیرگذار باشد. قبل از استفاده از ققسه ها (RACK) باید ویژگی آنها را بررسی کرد. رک ها در مدل ها و اندازه های مختلف و متناسب با نیازهای بازار در دسترس هستند.

رک های ایستاده تمام قد و نیم قد برای پوشش شبکه های متوسط و رک های کوچکتر دیواری برای شبکه های کوچک استفاده می شوند. باید این نکته را در نظرگرفت که تجهیزات شبکه وذخیره سازی اطلاعات هر کدام با اندازه های مختلف تولید می شوند پس برای اندازه گیری آنها در رک از واحد RU و یا به اختصار U استفاده می شود.

سوئیچ ها اغلب با اندازه های U1 وU2 تولید می شوند و سرورها تا اندازه  4Uدردسترس هستند این تجهیزات همه با قرارگرفتن در رک می توانند اختیار مدیریت بهتری را به مدیران IT بدهند.

دراین سیستم ها مشکلات خاصی برای ساعات خاموشی سیستم و به اصطلاح، خواب سیستم وجود دارد که با سیستم های تهویه هوشمند این مشکل هم قابل حل شدن است. برای مدیریت کابل ها در رک از patch Panel استفاده می شود که مدیریت کابل را آسان می کند. و برای استفاده بهتراز سیستم ها و اجتناب از حوادث فاجعه بار از برچسب گذاری تجهیزات استفاده می شود.

مرحله ٣ : کابل کشی  دیتا سنتر

مرحله سوم مرحله کابل کشی مرکز داده می باشد که باید به صورت کاملا هوشمندانه صورت بگیرد. کابل کشی دیتا سنتر  باید با کمک گرفتن از نیروهای متخصص در این زمینه  انجام شود که بسیار دقیق و کامل تر از هر کسی محل درست قرار گیری تجهیزاتی مانند سوییچ، روتز و … را می دانند. جهت بهینه سازی دیتا سنتر (مرکز داده) در این مرحله باید با استفاده از متد ها و استاندارد هایی که در این زمینه وجود دارد کابل کشی را انجام داد به عنوان مثال برای مسیر های کوتاه تری که در data center وجود دارد بهتر است از کابل های فیبر نوری استفاده شود. بهینه سازی دیتا سنتر باید توسط افراد متخصص انجام شود.

مرحله ٤ : نصب تجهیزات شبکه خریداری شده

وقتی در دیتا سنتر از تجهیزات جدید به جای تجهیزات قدیمی‌تر استفاده می کنید، احتمال اینکه کارکنان و مدیران IT سازمان مربوطه اطلاعات جدیدی را در خصوص دستگاه های نصب شده جدید از شما بخواهند زیاد است. به همین دلیل همواره سعی کنید اطلاعات خود را به روز رسانی نمایید.

مرحله ٥ : انتخاب نرم افزارهای به روز

هنگام خرید نرم افزار مورد نیاز جهت طراحی و راه اندازی دیتا سنتر (مراکز داده) حتما از یک متخصص در این زمینه مشاوره بگیرید زیرا خرید نرم افزار نیز به دانش تخصصی خود احتیاج دارد. به عنوان مثال شما باید تشخیص دهید که چه ویندوزی را باید خریداری نمایید.

نرم افزارها برای ایجاد یک دیتاسنتر لازم هستند. با استفاده از نرم افزار بیشتر کارها از قبیل ویندوز سرورها و امنیت نرم افزاری (گذرواژه)، آنتی ویروس ها و نسخه های پشتیبان در شبکه انجام می گیرند. خرید نرم افزار باید شامل هر نرم افزاری باشد که روی سرور اجرا می شود. با استفاده از این نرم افزارها می توان وظیفه دسترسی به کاربران را تنظیم کرد.

مرحله ٦ : پیکربندی تجهیزات شبکه

تمامی تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری خریداری شده بعد از نصب باید توسط یک متخصص در این زمینه پیکربندی شوند شوند.

مرحله ٧ : فرآیند مدیریت دیتا سنتر

بعد از ایجاد زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری دیتاسنتر، مدیران بخش های دیگر از مدیران IT براساس تصمیم گیری سازمان از دیتاسنتر مجوزخواهند گرفت که این مجوزها طی فرآیند مدیریت اجرا می شود.

مرحله ٨ : مستندسازی تجهیزات

در این مرحله باید از تمام تجهیزات خریداری شده برای راه اندازی و طراحی دیتا سنتر مستند تهیه کرده و به امور مالی ارائه کنید.

مرحله ٩ : توسعه شبکه و زیرساخت

تیم محاسبه ، ذخیره سازی، امنیت و فایروال شما باید تجهیزات خود را با درگاه های شناخته شده مورد نظر خود و سرعت مورد نیاز خود انتخاب کند. پس از اتمام کار ، تیم می تواند یک شبکه استاندار را طراحی کند. علاوه بر این ، پس از انتخاب تجهیزات ، این شرایط را برای افزایش توان و رک مورد نیاز فراهم می کند. از اینجا می توانید کابل کشی مورد نیاز را توسعه دهید.

مرحله ١٠ : آزمایش

با استفاده از مستنداتی که تهیه کردید تمامی کارکردهای شبکه را مورد ارزیابی قراردهید.

لازم به ذکر است اگر هر کدام از بخش های مطرح شده به درستی انجام نشود فرآیند را دچار اختلال کرده و ممکن است شبکه به درستی عمل نکند. پس این مرحله به عنوان مرحله پایانی و اطمینان از عملکرد شبکه و زیر ساخت آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.